FORTYFIKACJE NOWOŻYTNE. WADEMEKUM
|
Styczeń 2023 | ||
Fragmenty pracy Wagnera z 1880 roku, dotyczące przygotowania amunicji w fortach. Nie tłumaczyłem, bo mam już dosyć przekładania terminów, których nie da się przetłumaczyć ani ładnie, ani wiernie (np. Hohltraverse). Jeśli ktoś nie zna niemieckiego, to polecam tłumaczenie internetowe www.deepl.com. Uzupełniłem to opracowanym przy okazji schematem obiegu prochu i amuinicji w standardowym forcie biehlerowskim. |
Sammlung Technischer Bestimmungen für Fortifikations-, Artillerie- und Garnison-Bauten
|
|
Styczeń 2022 |
Na stronie nie umieszczam odsyłaczy do innych stron: zbyt szybko znikały z sieci i odsyłacze często prowadziły donikąd. Ale jeden wyjątek muszę zrobić: strona prowadzona przez hege22 jest tak dobra, że nawet nie będę próbował jej zachwalać, bo i tak nie znajdę dość komplementów. Mowiąc krótko: jest to przebogaty zbiór materiałów na tematy fortyfikacyjne i pokrewne, wyszperanych w internetowych bibliotekach i archiwach, uzupełniany w takim tempie, że nie nadążam zbierać i trawić informacji.
|
Sierpień 2021 (aktualizacja lipiec 2022)Mapa historyczna z opisamiFortyfikacje pruskie i niemieckie 1815-1914
| |||
W sierpniu 2021 wydałem mapę fortyfikacji pruskich i niemieckich w prowincjach wschodnich od 1815 do 1914 roku. Obejmuje swoim zasięgiem wschodnie prowincje pruskie: Pomorze, Prusy Wschodnie i Zachodnie, Poznańskie i Śląsk, ale – siłą rzeczy – sięga aż po Kopenhagę, Berlin i Ołomuniec w krajach sąsiednich. Zaznaczono granice państw, prowincji (guberni i krajów), obszary korpusów armijnych. Pokazuje położenie wszystkich umocnień stałych pruskich i niemieckich (oraz duńskich, austriackich i rosyjskich, które znalazły się w zasięgu). Twierdze pruskie/niemieckie są szczegółowo opisane: Chełmno, Gdańsk, Giżycko, Głogów, Grudziądz, Kłajpeda, Kłodzko, Kołobrzeg, Kostrzyn, Koźle, Królewiec, Malbork, Nysa, Piława, Poznań, Srebrna Góra, Szczecin, Świdnica, Świnoujście, Tczew, Toruń, Wrocław i działobitnie nad Dolną Wisłą. Zaznaczone są wszystkie (!) linie kolejowe z datami budowy poszczególnych odcinków oraz kolejowe i drogowe mosty obronne. Przy wszystkich obiektach są podawane daty budowy czy otwarcia. Umieszczono ponad 400 miejscowości – podano ich dawne nazwy. Zaznaczono miejsca stacjonowania ponad pół tysiąca jednostek wojskowych, omówiono historię i strukturę pruskiego korpusu inżynierów. Zawiera też propozycję zwiedzania najlepszych umocnień.
Mapa przedstawia pruskie i niemieckie fortyfikacje w prowincjach wschodnich od 1815 do 1914 roku. Sto lat to tak długi okres, że Koźle przestało być twierdzą, nim stało się nią Chełmno. Nawet państwo, które skrótowo nazywamy Niemcami, było najpierw Związkiem Niemieckim, później Północnoniemieckim, a w końcu stało się Rzeszą Niemiecką (dziś zwaną Cesarstwem Niemieckim), w skład której wchodziły nadal samodzielne księstwa i królestwa, m.in. Królestwo Prus. Mapa obejmuje prowincje wschodnie: Pomorze, Prusy Zachodnie i Wschodnie, Poznańskie oraz Śląsk – ukazuje granice i stolice prowincji. Nazwy miejscowości podano we współczesnych brzmieniach (rosyjskie w transkrypcji), dlatego w konsekwencji pojawiły się Dresden, Praha oraz powojenne Giżycko czy Kaliningrad. Podano także powszechne polskie nazwy (Drezno, Praga, Królewiec) oraz dawne niemieckie. Twierdze zostały zaznaczone schematycznie – wielkość i ilość punktów na mapie nie odpowiadają rzeczywistym proporcjom i ilości obiektów obronnych w twierdzach. Opisane zostały tylko umocnienia pruskie i niemieckie na wschód od Odry. W opisach podano oryginalne nazwy obiektów – ponieważ nie ma spójnej polskiej terminologii i dziś używane są kalki z niemieckiego, a de facto z francuskiego, gdyż inżynierowie pruscy wręcz uwielbiali nazewnictwo francuskie. Oprócz opisów twierdz mapa zawiera w pigułce historię fortyfikacji pruskich i niemieckich w XIX wieku oraz omawia wojska inżynieryjne – ich skład, zadania i dowódców. Wykazano garnizony i jednostki wojskowe tuż przed wybuchem wojny światowej, zaznaczono obszary korpusów armijnych. Mapa niniejsza nie zawiera planów twierdz, dlatego polecamy mapy wydawane od kilku lat przez Jacka Biesiadkę (www.jb72.pl), opracowywane przez grono znawców fortyfikacji. Uwzględniono w zasadzie wszystkie linie kolejowe w 1914 roku, co ukazało dysproporcję między Prusami a Rosją. Zbiegiem okoliczności ujęte zostały: pierwsza duńska linia kolejowa z Kopenhagi do Koge, pierwsza szwedzka z Malmö do Lundu oraz pierwsza pruska z Berlina do Poczdamu oraz niemiecko-szwedzki prom kolejowy z Rugii do Trelleborga. Omówiono mosty kolejowe i sposoby ich obrony. Intrygujące są strefy zakazu lotów z 1913 roku, wytyczone wokół ówczesnych twierdz i fortyfikacji, a zatem także dookoła przestarzałego przecież Kłodzka. Zakaz dotyczył wszystkich statków powietrznych (także niemieckich), choć lotnictwo dopiero raczkowało, a sterowców latało ledwie kilka. Mapa ukazuje także obiekty nie związane bezpośrednio z fortyfikacjami, np. latarnie i latarniowce. Do ciekawostek należą duńskie i rosyjskie kable telegraficzne na dnie Bałtyku; niestety nie udało się już zmieścić spektakularnej linii telegraficznej Londyn – Kalkuta, biegnącej od 1870 roku m.in. przez Toruń i Warszawę. Nie sposób ukazać połączeń pomiędzy twierdzami przy pomocy poczty gołębiej rozwijanej po wojnie francusko-pruskiej, a nawet na początku XX wieku, równolegle z siecią telegraficzną. |
Styczeń 2022Widok perspektywiczny z opisemTWIERDZA POZNAŃ. FORT VI Tietzen | ||
Świetna współpraca z Marcinem Walkowiakiem z Fortu VI w Poznaniu zaowocowała w styczniu 2022 roku nowym wydawnictwem: widokiem perspektywicznym fortu z opisem funkcjonowania fortu w walce o twierdzę Poznań oraz ze szczegółowym opisem jego pomieszczeń (na schematach ukazano je wszystkie, nawet schowki pod schodami). Opis i widok uzupełniony jest przez plan twierdzy Poznań około 1910 roku oraz kilka zdjęć autorstwa Marcina Walkowiaka i Andrzeja Gawlaka. Za konsultację dziękuję Marcinowi Wichrowskiemu i Jackowi Biesiadce. Opisano:
Fort VI Tietzen to jeden z 18 fortów twierdzy Poznań budowanej od 1876 do 1890 roku. W jej skład weszło 9 głównych fortów artyleryjskich, 9 pośrednich oraz kilkadziesiąt schronów, magazynów amunicji i jazów. Standardowe forty główne opracowano w latach 1873–76 na bazie fortów zaprojektowanych dla Strasburga w 1871 roku. Poznańskie występują w dwóch odmianach (II, III, V, VII i IX oraz I, IV, VI i VIII) różniących się nieznacznie. Modyfikowano je nawet po rozpoczęciu budowy, dlatego – wśród zaledwie dziewięciu – nie ma dwóch jednakowych. Najnowocześniejsze były dwa na północy (V i VI), w których zbudowano dodatkowy wał strzelecki dla piechoty. Po kilku latach od ukończenia wszędzie wzmocniono mury i sklepienia, z czasem forty przekształcono w silne punkty oporu piechoty. Fort VI został zbudowany w latach 1879–83, zmodernizowany w latach 1887–88. Nosił imię generała kawalerii Wilhelma von Tietzen und Hennig (1787–1869), dowódcy V Korpusu Armijnego. Fort jest wyjątkowy: ma dodatkowy wał piechoty, kaponierę czołową w przeciwskarpie i jedyne zachowane w Poznaniu pancerne stanowisko obserwacyjne P.B.St.87. Ostatnie lata to intensywna renowacja fortu, który wyłonił się spod pokrywy drzew i krzewów, otrząsa się z warstw przebudów. Jak na swoje lata, jest zachowany dobrze... Zasadniczo rysunek przedstawia fort około 1890 roku po modernizacji, jednak uwzględnia najważniejsze późniejsze przebudowy, w tym polskie schrony z 1939 roku. |
Sierpień 2020 / Luty 2023 | |||||
Szkicowa analiza pierścienia fortów twierdzy Poznań. | |||||
Sierpień 2020 | |||||
Uzupełnienie w zeszytach 6, 8 i 9 Twierdzy Poznań w detalach: inżynier twierdzy w 1896 roku. Aktualne pliki (6.3, 8.3 i 9.3) do pobrania poniżej, zamiast wersji majowych (proszę po prostu wyrzucić stare pliki). | |||||
Czerwiec 2020 | |||||
Nie jest to pełna historia pruskiego Korpusu Inżynierów w XIX wieku, ale kilkadziesiąt tabel z komentarzami, ukazujących zmiany organizacyjne wojsk inżynieryjnych. Na podstawie spisów osobowych armii pruskiej. | Pruski Korpus Inżynierów 1816-1869 |
SPIS TREŚCI:
| |||
Maj-sierpień 2020 | |||||
W końcu wróciłem do twierdzy Poznań. W kilku nowych zeszytach tzw. biuletynu Twierdza Poznań w detalach umieściłem kilka ciekawych rzeczy, w tym:
| |||||
Kwiecień 2019 | |||||
DAUGAVGRIVA (ŁOTWA)
| TALLINN (ESTONIA)
| LIEPAJA (ŁOTWA)
| |||
Marzec 2019 | |||||
BOBRUJSK (BIAŁORUŚ)
| DAUGAVPILS (ŁOTWA)
| ||||
BORYSÓW (BIAŁORUŚ)
| WIERCHNIADWINSK (BIAŁORUŚ)
|
2019 |
Stara strona miała wartość już tylko historyczną – tkwiła w internecie bez znaczących zmian równo 20 lat i już dawno była nieaktualna. |
2019-2021